YÜZYILIN PROJESİ “GAP”

                

                                    YÜZYILIN PROJESİ “GAP”

Yapımı Osmanlı Döneminde planlanan, ancak 1900’lerın sonunda tamamlanan bu proje bulunduğu bölgede önemi, büyüklüğü ve maliyeti açısından yüzyılın projesidir. Yapımı Süleyman Demirel döneminde tamamlanan bu proje bulunduğu bölgenin can damarı olmuştur. Fırat ve Dicle nehirlerinin sularının birleştirilmesiyle yapılan bu proje bulunduğu bölgenin yaşam şartlarını tarım yapısını ve tarımsal ürün çeşitliliğini değiştirerek bölgeye hayat getirmiştir. Maliyeti 30 milyar dolardan fazla olan bu proje içme suyunun dahi bulunmadığı bölgeyi inanılmaz derecede değiştirerek bölgenin ekonomik olarak kalkınmasına da katkıda bulunmuştur.

Projenin tamamlanıp faaliyete geçirilmesinden sonra bölgede tarım ürünlerinde çeşitlilik ve verim artmıştır. Tarım ürünü olarak suyun bol olmasından dolayı pamuk tek tarım ürünü olarak görülmüştür. Buda bölgede tarım arazilerinin hem fiziksel hem de kimyasal olarak bozulasına yol açmıştır. Bilinçsiz ve eğitimsiz bir şekilde  yapılan sulama sonucu yer altı sularının seviyesi yükselmiş bunun sonucu olarak da alçakta kalan tarım arazileri su altında kalmış ve yüksek kesimde bulunan arazilerde de topraktaki tuz oranı artmıştır. Bunun sonucu olarak tarım arazilerindeki verim yok denecek şekilde azalmış ve çiftçiler mahsul üretemez hale gelmişlerdir.

Bunun sebebi ise projeyi kusursuz bir şekilde tamamlayan devlet, bölge halkının suyu kullanımına herhangi bir sınırlama getirmemiş ve bölge halkının suyu bilinçsiz bir şekilde kullanmasına izin vererek bu durumun ortaya çıkmasında başrol oynamıştır.

Yapılacak bir sınırlama, denetleme ve bilinçli yapılan tarımsal üretimle bu durumun önüne geçilebilirdi. Gerek bölge halkının bilinçsiz tarım yapması gerekse devletin bazı konularda yetersiz davranması yüzyılın projesinin fayda sağlamak yerine bir zamandan sonra zarar abidesi olmasına sebep olmuştur. Ancak son zamanlarda yapılan bilinçli tarımsal üretim ve devletin su kullanımına müdahele etmesi bölgenin yeniden toparlanmasını sağlamıştır.